De 16e eeuw

De 16e eeuw (van de christelijke jaartelling) is de 16e periode van 100 jaar, bestaande uit de jaren 1501 tot en met 1600. <
1500: Karel de V
Karel de V (1500-1558) uit het Huis van Habsburg, Zoon van Filips I (de Schone) van Spanje.
Keizer van het Heilige Roomse Rijk (1519-1558).Als Koning Karel I van Spanje(1516-1555)
Uit politieke overwegingen stond hij in Duitsland tolerant tegenover de protestanten, maar in 
Spanje liet hij hen vervolgen en deed Luther in de rijksban.
Karel de V voerde vier oorlogen tegen Frankrijk.
Hij veroverde Rome in 1527 en nam de Paus gevangen.
Hij versloeg de Protestantse Duitse Vorsten in 1547.
Hij was de machtstigste ooit uit het Huis van Habsburg.

1505; Maria van Hongarije en Habsburg
Maria van Hongarije en Habsburg wordt geboren op 15-09-1505 te Brussel. En overleed 18-10-1558 te Gigalos 53 jaar oud. Ze was de dochter van Philips de Schone van Habsburg (1478-1506) en Johanna “de Krankzinnige” van Aragon. Ze trouwde in 1522 met Lodewijk II van Hongarije (1506-1526). Na de dood van haar man Lodewijk II van Hongarije (1506-1526) stelt ze zichzelf geheel in dienst van de Keizer, haar broer Karel V (1500-1558). Maria van Hongarije en Habsburg wordt later in 1532 Landvoogdes der Nederlanden.

1515;
Keizer Karel V (1500-1558) was Heer der Nederlanden maar had het niet overal het voor het zeggen. Zo had hij van 1515-1517 grote moeilijkheden met de Kimswerder boer Greate Pier en zijn zijn bende de Zwarte Hoop, deze werd gesteund door een geweldige krijger n.l. de Gelderse Hertog Karel van Egmond. Karel van Egmond regeerde van 1492-1538 in Gelderland en heeft altijd gestreden tegen de Bourgondiërs.

1521;
Frederik van Egmond (±1440-1521), Graaf van Buren (Bueren) en Leerdam, wordt opgevolgd door zijn zoon Floris van Egmond (1469-1539). Frederik van Egmond (±1440-1521) trouwde in 1464 met Aleida van Culemborch (overleden in 1471). Frederik van Egmond trouwde voor de tweede keer met Walburga van Manderscheid. 
1522;
Texel en Wieringen worden overvallen door Gelderse bendes. In Texel kocht men de plunderaars af voor 10.000 Philips Guldens af. In Wieringen werden 60 huizen in as gelegd.

1524;
Het is in 1524 dat de Franse expeditie geleid door Giovanni Da Verrazzano uit Firenze voor de eerste keer de baai van New York ontdekt. Koning François I zijnde toen in strijd met Spanje, de informatie wordt naar de archieven gestuurd. Gedurende tientallen jaren, Spanjaarden zullen bijna de enige zijn die interesse voor het Nieuwe Wereld gaan tonen, en de rijkdommen ervan gaan exploiteren.

1525;
Omstreeks dit jaartal wordt de schilder Pieter Brueghel de “Oudere” geboren (ca.1525-1569) en was een navolger en bewonderaar van Jeroen Bosch.

1526;
Lodewijk II van Hongarije (1506-1526) overlijd. Hij was de man van de latere landvoogdes der Nederlanden (1532), Maria van Hongarije en Habsburg (1505-1558) 
1527;
In 1572 viel Jan Heym uit Vught, eerst schepen van ‘s Hertogenbosch, hoofschout en later legeraanvoerder van de Bossche en Meierijse militie, Gelderland binnen en verwoeste het slot van Maarten van Rossum in Poederoyen.
De geboorte van Koning Filips II (1527-1598), “de Schone” van Spanje.

1531; Paulus Buys
Paulus (Pauwels) Buys (1531-1594) werd geboren in Amersfoort in een welgesteld gezin. Hij studeerde rechten op 2 verschillende scholen in Frankrijk en werkte daarna als advocaat voor het Hof van Holland. In 1561 wordt hij benoemd tot pensionaris van Leiden en was actief als Hoogheemraad van het Rijnland. In 1572 werd hij benoemd tot Landsadvocaat. Hij was tegen de “tiende penning”, een nieuwe belastingvorm, die Hertog Alva in wou voeren. Het vuur werd hem aan de schenen gelegd door de bevolking omdat die het bewind van Hertog Alva meer dan beu waren. Hij week uit naar Arnstadt in Duitsland waar de Prins van Oranje-Nassau verbleef na zijn mislukte bevrijdings poging van Nederland in 1568. Paulus Buys en de Prins van Oranje-Nassau bespraken de toestanden van het Spaanse juk in Nederland en uiteindelijk keert Paulus Buys weer naar Nederland om in het geheim steun (geld) te vinden voor de Prins van Oranje-Nassau en zijn legers.
In 1572 weigerde Leiden, aangevuurd door Paulus Buys, een Spaans garnizoen te huisvesten. In 1573 werd Paulus Buys gekozen als hoofd van de Raad van State, dit omdat er een risico was dat de Prins van Oranje-Nassau kon sneuvelen bij de ontzetting van Haarlem waar hij uiteindelijk nooit zelf bij betrokken is geweest. In 1574 tijdens de belegering van Leiden had hij, als Hoogheemraad, de leiding over het doorsteken van de dijken rondom Leiden om de Spanjaarden wat verder uit de buurt te houden. Op 3 October wordt Leiden ontzet door de Watergeuzen en de herbouw van de stad begint en er worden plannen gemaakt voor de bouw van een Universiteit.
In december 1575 probeerde hij in Engeland een verbond te sluiten met Koningin Elisabeth die uiteindelijk niet tot stand kwam. In de Unie van Utrecht in 1579 had hij ook zijn aandeel, hij was tenslotte een man met veel invloed en macht in binnen-en buitenland. Na de moord op Prins Willem van Oranje-Nassau verliet hij de Raad van State. In 1585 toen de Engelse Graaf Leicester naar Nederland kwam, trad de pro-Engelse Paulus Buys op als zijn adviseur. Na een ruzie met Graaf Leicester werd hij een half jaar gevangen gezet. Na een betaling van de grote som geld van 25.000 gulden werd hij vrijgelaten, dit met hulp van diverse Nederlandse steden en de Engelse Koningin Elisabeth. De Leidse Universiteit zet Paulus Buys in 1591 af als curator, dit uit ontevredenheid. Hij vetrok uit Leiden richting Ijsselstein waar hij overleed in 1594.

1532;
Maria van Hongarije en Habsburg (1505-1558) werd landvoogdes der Nederlanden. Zij was de zus van Keizer Karel V (1500-1558). Zij vestigde zich in de Zuidelijke-Nederlanden, namelijk in Antwerpen. Antwerpen weigerde later de opgelegde belastingen van Maria van Hongarije en Habsburg te betalen, haar broer greep in.

1535;
Op 10 Mei 1535 deden de Wederdopers aangewakkerd door hun geloofsgenoten in Münster, Groningen en Friesland, een aanval op het stadshuis van Amsterdam. Ze werden verdreven maar Burgermeester Colijn sneuvelde hierbij.
Jan Matthys, een bakker uit Haarlem en Jan Breukelzoon een kleermaker uit Leiden trokken met een leger ‘Anabaptisten’ (wederdopers) naar Münster om de stad te bezetten.
Wederdopers waren zij die de kinderdoop verwierpen, weigerden een eed af te leggen en niet in overheidsdienst wensten te treden.

1536; Johan VI ‘de Oudere’ (1536-1606), Graaf van Nassau-Dietz
Johan VI (de Oudere), Graaf van Nassau-Dietz, Katzenelnbogen en Dietz, Siegen Hademar, Beilstein, Stadhouder van Gelderland wordt geboren op 22 november 1536 te Dillenburg. Zoon van Juliana van Stolberg-Wenigerode (1506-1580) en Willem de Rijke van Nassau (1487-1559).
Johan (de Oude) van Nassau-Dillenburg (1536-1606) trouwde op 16 juni 1559 met Elisabeth von Leuchtenburg, geboren op 1 maart 1537, overleden op 6 julie 1579 te Dillenburg, dochter van Georg von Leuchtenburg en Barbara von Brandenburg.
Na de dood van zijn eerste vrouw in 1579 trouwde Johann (de Oude) van Nassau-Dillenburg (1536-1606) in 1580 met Cunegonda Jacoba van Pfalz-Simmern geboren op 9 october 1556 te Simmern en gestorven op 26 januari 1586 te Dillenburg. Dochter van Friedrich III van Pfalz-Simmern en Maria von Brandenburg.
Nog geen 4 maanden na de dood van Johan van Nassau-Dillenburg’s tweede vrouw Cunegonda Jacoba van Pfalz-Simmern (1556-1586) trouwde Johan van Nassau-Dillenburg voor de derde keer op 14 juni 1586 te Berleburg met Johanetta van Sayn-Wittgenstein, geboren op 15 februari 1561, overleden op 13 april 1622 te Dillenburg, dochter van Ludwig van Sayn-Homburg en Anna van Solms-Braunfels.
Johan (de Oude) van Nassau-Dillenburg sterft op 08 october 1606 te Dillenburg. Omdat de tak van zijn broer Willem de Zwijger uitsterft, op een bastaard tak na, komt de titel Prins van Oranje terecht in de lijn van Johan VI (de Oudere),de lijn waar ons huidig Koningshuis uit stamt.

1539;
Floris van Egmond, Graaf van Buren en Leerdam overlijd en zijn zoon Maximiliaan volgd hem op. Maximiliaan was genoemd naar de Duitse Keizer Maximiliaan aan wie de van Egmonds hun adelijke titel hadden te danken die ze in 1521 via hem verkregen. Maximiliaan van Egmond, Graaf van Buren en Leerdam hij trouwde met Françoise de Lannoy. Uit dit huwelijk komt een dochter, Anna van Egmond Gravin van Buren geboren. Anna van Egmond Gravin van Buren, trouwde in 1551 met Prins Willem “de Zwijger” van Oranje-Nassau 
1540; Graaf Adolf van Nassau:
Adolf van Nassau werd geboren op 11 juli 1540 te Siegen als vierde zoon van Willem ‘de Rijke’ van Nassau (1487-1559) en Juliana van Stolberg. Dit maakt Adolf van Nassau(1540-1568) een broer van Prins Willem ‘de Zwijger’ van Oranje-Nassau (1533-1584). Adolf vecht met de Geuze troepen op 23 mei 1568 in de slag bij Heiligerlee tegen de Spaanse troepen, het begin van de Tachtig Jarige Oorlog. In deze eerste slag sneuvelt ook de eerste Nassau, de 27 jarige Adolf van Nassau (1540-1568). Adolf had een studie gevolgd aan de Universiteit van de Reformatie te Wittenberg, daarna neemt hij dienst in het leger van de Keizer. Zijn zwager, de Graaf Gunther van Swarzburg (getrouwd metKatherina van Nassau), vraagt hem te helpen in de oorlog van Denemarken tegen Zweden, hij stemt toe. In 1566 vecht hij met het Rijksleger tegen de Turken. Samen met zijn broers Jan en Lodewijk neemt hij deel aan het beleg van Gotha, een strijd van de Keizer tegen de ongehoorzame Rijksvorsten. De tijd hierna staat hij volledig achter de zaak van zijn broer Willem, die belust is om samen met zijn broer Lodewijk om de strijd aan te binden met Alva (1567). In mei 1568 doen Lodewijk en zijn broer Adolf een inval in Groningen. Bij Heiligerlee lukt het ze om de Friese Stadhouder Jan de Linge, Graaf van Arenberg (1525-1568) die als Katholiek gekoze had voor de Spanjaarden. Zowel Adolf als Jan de Lingesneuvelen. In het vierde couplet van het Wilhelmus wordt Adolf van Nassau (1540-1568) herdacht.

1542;
Elisabeth, Gravin van Nassau-Dillenburg, geboren 25-09-1542 te Dillenburg, overleden 18-11-1603 te Greifenstein.
Trouwde 16-06-1559 te Dillenburg met Coenraad (Konrad) Graaf van Solms-Braunfels, geboren 17-06-1540 te Braunfels, studeerde o.a. in Heidelberg; overleden 27-04-1592 te Braunfels, zoon van Philip Graaf van Solms-Braunfels en Anna Gravin van Tecklenburg. 
Maarten van Rossum viel in 1542 Brabant binnen en plunderde Vught. 

1544:
Willem de Zwijger erft titel van Rene van Chalon, Prins van Oranje.
Rene van Chalon, Prins van Oranje (1519-1544), was de zoon van:
Claudia van Chalon (1498-1521) en Hendrik III van Nassau (1483-1538).
Rene erfde de titel Prins van Orange in 1538 van zijn Oom
Philibert van Chalon, Prins van Orange.
Rene bleef kinderloos en wees Willem (de Zwijger) van Nassau aan als ergenaam.
Willem van Nassau-Dillenburg (1533-1584) werd op 11 jarige leeftijd in 1544 Prins van Oranje Nassau.
Hij werd naar het Katholieke hof in Brussel gestuurd en kreeg een gedegen opleiding,
een opleiding die je kunt vergelijken met een Universitaire.
Hier begint de geschiedenis van een verenigd Nederland, de droom van Willem van Oranje-Nassau, Prins van Oranje in 1544.


1545: Johan van der Does (Janus Dousa):
Johan van der Does (1545-1604), Heer van Noordwijk, Langeveld en Kattendijke, humanist, historicus en letterkundige. Hij doceerde in onder andere in Leuven en Parijs. In 1572 sloot Johan van der Does (1545-1604) zich aan bij het verbond der Edelen. Hij was bevelhebber van de burgerij tijdens het beleg van Leiden in 1574. Hij werd de eerste curator van de Universiteit van Leiden. In 1584 en 1585 was hij de leider van diverse missies naar Engeland om Koningin Elisabeth om steun te zoeken voor de Staten van Holland in hun strijd tegen Spanje. Met Jan van Hout vertaalde hij onder de titel “Het boek der Kuskens” het werk van Joannes Secundus “Basia”. Hij verzorgde de uitgave van vele klassieke schrijvers, zoals Catulles en Plautus, en schreef een belangwekkende geschiedenis van Holland in “Bataviae Hollandiaeque Annales” (1601).

1548: De Staten Generaal
In 1548 werden de Lage Landen een bestuurlijke eenheid. Al sinds 1463 bestonden de
Staten Generaal, een vergadering van de gewestelijke Staten, die de jaarlijkse verplichtingen tegenover de Landsheer moesten regelen.
Op de Rijksdag in Auburg, door Keizer Karel V uitgeschreven, werd bepaald , dat de Nederlanden samen de Bourgondisch Kreitz zouden vormen. Zij zouden officieel vrij zijn van de Keizerlijke rechtspraak die voor deze geieden nog gold, omdat de Keizer er zelf ook landsheer was. Dat betekende ook vrijdom van financieele verplichtingen jegens het Duitse Rijk. Om de eenheid in de Kreitz nog meer te verstevigen werd in 1549 de Pragmatieke Sanctie ingesteld, waarin erfopvolging voor alle gewesten op indentieke wijze werd geregeld. Dit was een goed moment om zijn zoon Filips de II kennis te laten maken met dit gebied.


1551: Willem van Oranje-Nassau Trouwt
Willem I de Zwijger van Nassau, Prins van Oranje (1533-1584) trouwt met Anna van Egmond van Buren, Gravin van Buren en Leerdam en Grave (1533-1558).
Volgens gebruik werd de 18 jarige Prins Willem van Oranje-Nassau bevorderd tot Kapitein van een compagnie ruiters. In 1552 werd hij bevorderd tot Kolonel met 10 vendels onder zijn comando.


1555: Filips de II, Koning van Spanje (1527-1598), Willem van Oranje-Nassau wordt lid van de Raad van State, 
Filips de II, zoon van Keizer Karel V en Isabella van Portugal.
Werd in 1555 Koning van Spanje , de Nederlanden (Lage Landen), Sicilie, Napels, Milaan
en de Franche-Comte. Trouwde met:
1. Maria van Portugal
2. Elisabeth van Valois
3. Anna van Oostenrijk

Prins Willem van Oranje-Nassau werdt op zijn 22e Kapitein-Generaal, Lid van de Raad van State en Ridder van de orde van het Gulden Vlies (1430).

Adel:
In 1555 waren slechts 29 geslachten gerechtigd in de vergaderingen van de Hollandse Ridderschap te verschijnen. 
1556;
Door een zeer droge zomer zijn de meeste oogsten verloren gegaan, een hongersnood is op komst.

1557;
In Den Bosch was de hongersnood zo groot dat mensen het afval van de bierbrouwerrijen aten, in Delft en andere steden heerste de pest. Na deze rampen volgde ook nog het Staatsbankroet, elke handelsman liep in het buitenland het risico gegijzeld te worden om zo een deel van de staatsschuld te innen.

1559;
Prins Willem van Oranje-Nassau krijgt het Stadhouderschap over Holland, Zeeland en Utrecht. Dit Stadhouderschap was ook al in het bezit geweest van Rene van Chalon, Prins van Oranje (1519-1544) en Hendrik I van Nassau (?-1341) en van Engelbert II van Nassau, Baron van Breda (1451-1504) zoon van Engelbert I van Nassau (1370-1442) zodat het bijna een erfelijke titel ging worden.
Johan (de Oude) van Nassau-Dillenburg (1536-1606) trouwde op 16 juni 1559 met Elisabeth von Leuchtenburg, geboren op 1 maart 1537, overleden op 6 julie 1579 te Dillenburg, dochter van Georg von Leuchtenburg en Barbara von Brandenburg. 

1561: Willem van Oranje-Nassau trouwt
Willem I de Zwijger van Nassau (1533-1584), Prins van Oranje (1538-1584) trouwt voor de tweede keer op 25 augustus 1561 met:
Anna van Saksen (1533-1577). Uit dit huwelijk: Maurits van Oranje-Nassau (1567-1625).

Paulus (Pauwels) Buys (1531-1594), wordt benoemd tot pensionaris van Leiden.

1563;
Johan Albert I (Johan Albrecht) Graaf van Solms-Braunfels en Gambach, geboren 05-03-1563 te Braunfels- slot, Groothofmeester en Staatsminister van de Keurvorst van de Palts, overleden 14-05-1623 te ‘s Gravenhage, begraven 25-05-1623 te ‘s-Gravenhage- Grote Kerk.
Trouwde (1e keer) 22-05-1590 te Braunfels met Agnes (Agneta Elisabeth) Gravin van Sayn-Wittgenstein, geboren 18-04-1568 te Wittgenstein, overleden 18-04-1617 te Heidelberg, begraven 29-04-1617 te Heidelberg- Heilige Geestkerk, dochter van Ludwig I “de Oude” Graaf van Sayn en Wittgenstein en Elisabeth Gravin von Solms-Laubach.
Trouwde (2e keer) 08-02-1619 met Juliana van Nassau-Dillenburg, geboren 06-10-1565 te Dillenburg- kasteel, overleden 04-10-1630, begraven te Hungen, dochter van Jan VI “de Oude” (Johan) Graaf van Nassau-Dillenburg en Elisabeth Landgravin van Leuchtenberg.


1566: Willem kiest voor het Nederlands volk
Op 20 Augustus begint de beeldenstorm tegen de Inquisitie in Brussel. De opstand rukt verder op naar overig Nederland. Willem van Oranje laat 3 beeldenbestormers in Brussel ophangen ten teken van zijn trouw aan de Spaanse Kroon. Willem die zelf opgevoed is met 2 geloven, Luthers en Katholiek staat daarna elke godsdienstbeoefening toe en zegt het einde van de Spaanse Inquisitie toe.Hiermee kiest hij voor het volk van de Lage Landen.
Filips II, Koning van Spanje (1527-1598) stuurt de Hertog van Alva naar Nederland.


1567: Hertog van Alva. Geboorte van Jacob van Heemskerck
Hertog Fernando Alvarez van (Alba) Alva (1507-1582), Spaans Krijgsoverste.
Alva wordt in 1566 door Filips II naar de Nederlanden gestuurd om de protestanten streng te vervolgen. Alva had al een reeks militaire succssen op zijn naam; de verovering op Tunis in 1535 en in de Schmalkaldische oorlog (1546-1547) tegen de Duitse Protestanse Vorsten.
In Augustus 1567 in Nederland een leger van 10.000 Spaanse en Italiaanse huurlingen onder
leiding van de Hertog van Alva.
Hij werd Landvoogd en voerde een velle belastingpolitiek waardoor hij door het volk erg gehaat werd. Dit wakkerde de opstand alleen maar meer op.
Alva vroeg en kreeg ontslag in 1573 maar hij leidde de verovering van Portugal in 1580.
Geboorte van Jacob van Heemskerck (1567-1607), Nederlands vlootvoogd. Hij nam met Willem Barentzoon deel aan de overwintering van Nova Zembla (1596-1597). Jacob was Vice-Admiraal op de vloot naar Oost-Indië, was bevelhebber in 1607 van de vloot in de strijd tegen Spanje. Hij sneuvelde ter hoogte van Gibraltar en werd begraven in de Oude Kerk te Amsterdam.


1568: Het begin van de 80 jarige oorlog
In 1568 kwamen de Lage Landen in opstand. Prins Willem van Oranje-Nassau (1533-1584) brengt in Duitsland een leger bij elkaar en valt de Nederlanden binnen.
Prins Willem van Oranje-Nassau (1533-1584) behaald een overwinning in de Slag bij Heiligerlee (23 mei) waarbij zijn jongere broer Graaf Adolf van Nassau omkomt. De troepen stonden onder bevel van Graaf Lodewijk van Nassau, had had een bijeen geraapt leger van zo’n 3900 man infanterie en zo’n 300 ruiters. Hij moest het opnemen tegen het goed georganiseerde leger van Jan de Ligne, Graaf van Arenberg, stadhouder van de noordelijke gewesten. Zijn leger bestond uit zo’n 3200 man infanterie en 20 ruiters.
Terwijl Graaf Jan de Ligne op versterking wachtte deed Graaf Lodewijk van Nassau een cavalarieaanval waarbij Graaf Adolf van Nassau omkomt. De tegenaanval van de Spanjaarden liep verkeerd uit en ze kwamen in een hinderlaag terecht. De 3900 man van Lodewijk stonden hun op te wachten in een moerassig gebied wat zeer in het voordeel was van Graaf Lodewijk van Nassau. Velen Spanjaarden vonden de dood evenals Graaf Jan de Ligne van Arenberg. Deze slag wordt gezien als het begin van de Tachtig Jarige Oorlog. Graaf Lodewijk van Nassau, geboren op 10 januari 1538 te Dillenburg en sneuvelt uiteindelijk sneuvelde hij bij de Slag bij Mook (ook wel Slag op de Mokerheide genoemd) op 14 april 1574, hij was de jongere brer van Prins Willem van Oranje-Nassau.
Hertog van Alva laat uit vergelding de Graven Egmond en Horne onthoofden op de Grote Markt in Brussel.
Filips Willem van Oranje-Nassau (1554-1618), oudste zoon van Prins Willem van Oranje werd in 1568 gevangen genomen in Leuven. Filips Willem van Oranje-Nassau(1533-1584) werd naar Spanje gevoerd waar hij tot 1596 als gijzelaar moest verblijven.
In dit jaar wordt door Marnix van Sint-Aldegonde het Wilhelmus geschreven.
Op 13 December 1568 begon een zware winter;
“In den selve jaer begon het te vriesen van den 13 December, ende tot St.Matthias toe, eer ‘t begon te doyen. Het was soo harden vorst datter niemant diergelijke beleeft en hadde of horen seggen, soo datter veel Menschen en Beesten van koude storven”. 

1570: Willem van Oranje-Nassau in Enkhuizen
Na een zware nederlaag tegen de Spaanse Veldheer Alva vestigd Prins Willem van Oranje-Nassau (1533-1584) zich in Enkhuizen want alleen Holland en Zeeland konden de Spaanse belegering voorkomen. Enkhuizen liet de Spaanse troepen niet binnen en liet de Prinsenvlag aan de toren wapperen. De Prins laat zich bekeren van Katholiek naar Lutheraan maar heeft het toch voor elkaar gekregen dat de Protestanten en Katholieken en verbond sloten en is dit verbond altijd trouw gebleven.
Herman de Ruiter uit ‘s Hertogenbosch bezet bij verassing Slot Loevenstein en weet zich 10 dagen te handhaven.
De Allerheiligenvloed maakt veel slachtoffers. De latere Stadhouder van Friesland, krijgsheer Caspar de Robles begint met herstel van de dijken.

1571:
De Spaanse Veldheer Alva wil de Tiende Penning in een mildere vorm invoeren, een heffing van slechts 3,3 % alleen bij de laatste verkoop. Dit tot verontwaardiging van de Stadsbesturen, zij durven hun medewerking hieraan niet te geven. Ook de leden van de Raad van State, de leden, Viglius, Aarschot, Noircarmes, Berlaymont, Megen enHopperus en de Staten-Generaal waarschuwen Alva tegen de heffing der penningen.
Alva verzoekt Koning Filips II om ontslag, deze stemt in en wijst de Hertog van Medina-Celi als zijn opvolger aan. Deze arriveerd pas in juni 1572 in Nederland. Hij laat Alva de rust en orde herstellen voor hij zijn ambt aanvaard.
Synode te Eemden van de Calvinistische Kerken onder het Kruis waarop de inrichting van de toekomstige gereformeerde kerken in de Nederlanden bepaald wordt.

Nederland (Lage Landen) voor 1572:
De Lage Landen waren niet verenigd maar onderverdeeld in Hertogdommen en Graafschappen die onder het Duits Keizerrijk viel.
De Hertogen van Bourgondie verkregen in de 15e eeuw steeds meer bezittingen in de Nederlanden. Filips de Goede, Hertog van Bourgondie en Graaf van Vlaanderen, verkreeg in 1430 Brabant en Limburg. In 1423 verkreeg Filips de Goede ook de Hollandse erfenis, die behalve Holland ook Friesland, Zeeland inhield. Het gebied werd steeds meer uitgebreid in de 15e en 16e eeuw door verovering of door aankoop.
In 1543 kwam Gelre (Gelderland) in bezit van Karel V. Hierdoor ontstond een gebied, dat het huidige Nederland, Belgie en Luxemburg omvatte.Het gebied rond Luik was hierin een soort enclave. Desondanks deze vorst behielden de ” Heren ” een bepaalde maat van zelfstandigheid.


1572: Opstand tegen Filips II, de overwinning op Den Brielle 
In 1572 kwamen Holland en Zeeland in opstand tegen Koning Filips II (1527-1598) van Spanje, in 1576 gevolgd door de overige gewesten. Zij namen als symbool een leeuw met in de opgeheven rechterklauw een zwaard. De Watergeuzen bezetten op 1 april het Hollandse stadje Den Brielle. De opstand groeit door deze overwinning. Zeeuwse en Hollandse steden kiezen partij voor de Prins van Oranje.
In 1572 werd Graaf Lodewijk van Nassau benoemd tot Commandant van de Watergeuzen benoemd, maar de Geuzen zelf de Luikse edelman Lumey verkozen. De Edelman verloor zijn positie na hun optreden tegen de katholieken, er werden namelijk 19 priesters uit Gorcum gemarteld en vermoord in juli te Brielle.
In juli heeft in Dordrecht de eerste zelfstandige vergadering van de Staten van Holland Plaats. Paulus (Pauwels) Buys (1531-1594), pensionaris van Leiden, wordt wordt benoemd tot Landsadvocaat. Leiden weigerd, olv Paulus (Pauwels) Buys (1531-1594), een Spaans garnizoen te huisvesten binnen de stadsmuren.
Het stadje Den Brielle was ook de geboorteplaats van onze zeeheld M.H. Tromp.
In 1572 begint een tijd van veel strijd en vele verloren hun leven waaronder vele Nassau’s. In October 1572 word Oranje met zijn legermacht verdreven uit Brabant.
Don Frederick, de zoon van de Spaanse veldheer Alva, heroverde alle steden in Gelderland en Overijssel, Zutphen werd geplunderd Kampen en Zwolle kregen genade. Een honderdtal Ruiters olv Bussu, de Spaanse Stadhouder van Holland deden een poging de stad op te eisen maar werden hevig beschoten. Later toen het Stadsbestuur hoorden dat het Spaanse leger onder weg was stururden ze 2 afgevaardigden naar Don Frederick om genade te smeken en hun de sleutels van de stad aan te bieden. Don Frederick sloeg dit aanbod af en liet de Spaanse legeraanvoerder met 400 man Naarden binnentrekken, na de belofte hun te sparen. De burgers werden bij de kerk geroepen om de Koning opnieuw trouw te zweren. 490 Burgers voldeden aan dit verzoek maar werden er vermoord. Vluchtende burgers werden ingehaald en opgeknoopt. Slechts 60 Naardenaars overleefde het voorval, 40 door te vluchten en 20 door omkopingen.
Na Naarden trok Don Fredrick naar het Spaans gezinde Amsterdam waar de Geuzen waren vastgevroren. Tot de verbazing zagen de Spanjaarden dat de Geuzen hun op schaatsen naderde om hun te bestrijden, iets wat ze nog nooit gezien hadden.
Op 12 julie geeft een uitgehongerde Haarlem zich over aan de Spanjaarden, een aantal Oranje gezinde burgers werden vermoord net als het aanwezige garnizoen met Commandant Ripperda.
Diederick Sonoy:
In dit jaar wordt Diederick Sonoy geboren (1572-1597) te Calcar, Duitsland. Hij was Geuze leider en de rechterhand van Prins Willem van Oranje-Nassau. Hij nam deel aan het ontzet van Alkmaar. Hij bezette het Kasteel van Schagen omdat de familie van Schagen hulde met de Spanjaarden. Hij trad fors (bloedig) op tegen aanhangers van het Katholieke geloof en liet in Alkmaar een rechtbank in stellen die op het Kasteel te Schagen werd gehouden, vele Katholieken vonden er de dood. Prins Willem van Oranje-Nassau greep toen in legde de zaak voor bij Het Hof van Holland. Deze sprak de gevangenen vrij en de Vereenigde Nederlanden liet weten niet langer van zijn diensten gebruik te willen maken. Op 12 augustus 1588 kreeg hij eervol ontslag en pakte de boot naar Engeland. Hij liet in zijn carriere onderonde het dorpje Oterleek afbranden omdat zij samenwerkte met de Spanjaarden. Van het Klooster in in Egmond sloopte hij de daken, zonder toestemming van de Abt, om er munitie van te maken. De naam Blokzijl, ofwel versterkte sluis, is ontstaan doordat in 1581Diederik van Sonoy (1572-1597) een fort liet bouwen bij een sluis in het kanaal van de Steenwijker Aa naar de Zuiderzee.

1573; Paulus (Pauwels) Buys (1531-1594) Hoofd Raad van State. Het Leids ontzet
Paulus (Pauwels) Buys (1531-1594) wordt benoemd als hoofd van de Raad van State, als opvolger van de Prins van Oranje. Paulus (Pauwels) Buys (1531-1594), tevens Hoogheemraad van Rijnland, had ook de leiding bij het door steken van de dijken rondom Leiden.
De Belegering van Alkmaar door Don Frederick, zoon van Hertog Alfa, komt tot een eind nadat er een aantal dijken waren doorgestoken zodat de Spanjaarden onder water kwamen te staan, op 8 October houd Don Frederick het voor gezien en keerde terug naar Amsterdam waar zijn vader, Hertog Alva die zijn hoofdkwartier in de Warmoesstraat had.
Op 31 oktober 1573 begon de Spaanse Veldheer Valdez zijn beleg van de stad Leiden. Dit was een nieuwe tactiek; niet langer werd een stad aangevallen ten koste van vele levens, maar de inwoners werden uitgehongerd door een langdurig beleg. Prins Willem de Zwijger stuurde een troepenmacht vanuit het zuiden om de Spanjaarden weg te lokken en dit werkte: op 21 maart 1574 brak Valdez het beleg af en vertrok. Niemand rekende er echter op dat de Spaanse legeraanvoerder in de nacht van 25 op 26 mei weer zou verschijnen, met als gevolg dat het stadsbestuur onvoldoende voorraden ingeslagen bleek te hebben. Tot overmaat van ramp brak in juli naast de honger bovendien ook de pest nog uit. Op 30 juli besloten de Staten van Holland om de dijken door te steken om zo het omringende land onder water te zetten, maar het water steeg slechts langzaam. Intussen probeerde Valdezmet beloften de stedelingen tot vergave te bewegen. Een deel van het stadsbestuur had er wel oren naar, maar uiteindelijk werd besloten vol te houden. De inwoners aten honden, katten en ratten. Soms werd, als zwijgend protest, een lijk voor de deur van Burgemeester Pieter Adriaensz. van der Werf gelegd.
Op 18 september verslechterde het weer en begon het water te stijgen. De Watergeuzen trokken vanuit het zuiden op. Op 3 oktober bereidde men een uitval naar de Lammenschans voor. De bewoners verbaasden zich over de stilte aan de andere kant van de stadsmuur en stuurden Cornelis Joppensz. er op uit om poolshoogte te nemen. De Spanjaarden bleken te zijn gevlucht. De Watergeuzen trokken daarop de stad binnen over de Vliet en deelden voedsel uit: een half brood met kaas en haring voor iedere inwoner. Tegenwoordig wordt Leidens Ontzet nog steeds uitgebreid gevierd. Drie oktober is een lokale vrije dag.

1574: Oranje valt Limburg binnen 
Het Oranje-leger valt Limburg binnen om de Spanjaarden bij Leiden weg te lokken. De Spanjaarden trappen erin. De Slag op de Mokerhei die volgt, wordt een grote mislukking. De Spanjaarden keren terug voor het tweede Beleg van Leiden. Uiteindelijk worden de Spanjaarden verdreven op 3 October bij Leiden doordat dat het verzet de dijken hadden doorgestoken. In Leiden wordt op 3 October nog steeds het Leidens ontzet gevierd.
Lodewijk en Hendrik van Nassau sneuvelen, hun lijken zijn nooit terug gevonden.

De Spaanse Landvoogd Requensens, opvolger van de Hertog van Alva, probeert in 1574 Middelburg te heroveren. De Spaanse vloot onder bevel van Romero werd verslagen bij Rijmerswaal door de Watergeuzen onder bevel van Louis de Boisot.

1575: Willem van Oranje-Nassau trouwt 
Willem I de Zwijger van Nassau, Prins van Oranje (1544-1584) trouwt voor de tweede keer met:
Charlotte de Bourbon-Montpensier (1546-1582). Uit dit huwelijk wordt op 28-02-1584 Frederik Hendrik geboren (1584-1647).

De Spaanse Landvoogd Requensens wil Holland omsingelen om zo Zeeland van Holland te scheiden, hij veroverd de grensplaatsen, Schoonhoven en Koudewater op 7 Augustus samen met een aantal andere plaatsen in Brabant. De Spaanse Veldheer Mondragon hield een veldtocht over Philipsland en Tholen. Op Duivenland komt hij de Watergeuzen o.l.v.Louis de Boiset tegen en viel hen aan, Boiset liet hierbij het leven.

Paulus (Pauwels) Buys (1531-1594), Landsadvocaat en Hoofd van de Raad van State, reist naar Engeland om daar te proberen een verbond te sluiten met Koningin Elisabethdat door haar werd afgewezen.

Door de boekdruk-kunst onstonden er snel veel hogescholen, zo ook die van Leiden in 1575. 
1576;
De Spaanse Landvoogd Requensens, opvolger van Hertog van Alfa, overlijdt plotseling. De Spaanse troepen hadden al maanden geen soldij gehad en muiterij hing in de lucht maar er was niks te muiten zodat de soldaten al links en rechts plunderde in het rijke Brabant. In het stadje Aalst verzamelden de Spaanse plunderaars zich. Op 4 November 1576 trokken ze naar de Citadel in Antwerpen en plunderde wat ze konden, ze vernielden alles wat ze niet mee konden nemen, honderden burgers werden vermoord. Deze plundering staat bekent als ‘de Spaanse Furie’.Dit gruwelijke optreden van de Spaanse troepen stimuleerde de in Antwerpen aanwezige vertegenwoordigers/onderhandelaars uit het Noorden, Floris Thin Pensionaris van Utrecht, Paulus Buys, pensionaris van Holland, Leonides ,pensionaris van Gelderland en Roorda de afgevaardigde grietman uit Friesland en vertegenwoordigers van de Prins tot de Pacificatie van Gent die gericht was tegen de Spaanse aanwezigheid.

1577; Pacificatie van Gent, de geboorte van Pieter Pieterszoon Heyn (Piet Hein)
De onderlinge vrede die was gesloten in de “Pacificatie van Gent” in 1576 werd bekrachtigd in Januarie 1577 te Brussel waar de Staten-Generaal vertegenwoordigd was. Deze zogenaamde Eerste Unie hield in dat Zeeland en Holland, Buren en Bommel alleen het Calvinisme werd toegestaan en in de andere gewesten alleen de Rooms Katholieke godsdienst maar ze mochten de Calvanisten niet in deze gebieden vervolgen. De Prins van Oranje werd erkent als Stadhouder van Holland en Zeeland.
Ten tijde van het verdrag arriveerde de nieuwe Landvoogd Don Juan uit Spanje Deze Halfbroer van Koning Filips moest het Eeuwig Edict tekenen om zijn Landvoogdschap erkent te krijgen. Dit betekende dat hij alle Spaanse troepen uit de Nederlanden moest laten vertrekken waardoor hij feitelijk ook geen macht meer had. In het Eeuwig Edict stond ook vermeld dat de Rooms Katholieke godsdienst overal heersende zou zij, dit tegen de afspraken van de Pacificatie van Gent en de Eerste Unie en de afgevaardigen uit het noorden tekende het Eeuwige Edict dan ook niet. Eenwording onder leiding van de Spanjaarden kon wel worden vergeten. De Staten-Generaal waren bang voor een tweede Spaanse Furie en draagde de Stadhouderschap in alle openheid over aan de Prins van Oranje. Het Zuiden was hierop tegen en wenste de 19 jarige Aartshertog Matthias van Oostenrijk, de broer van de Duitse Keizer. Prins van Oranje onderhandelde met deze kandidaat met als resultaat het Tweede Unie van Brussel en Matthias zou als “tweede man” fungeren. De Calvanisten kregen in het zuiden meer ruimte dit tot ergenis van de katholieken. Hierdoor volgden vele godsdienstige onderhandelingen. Tijdens deze ondehandelingen stierf Don Juan en de Spaanse Koning benoemde Prins Alexander Farnese, de latere Hertog van Parma als zijn opvolger. Hij zuiverde Vlaanderen en de Waalse provicies van de Spaanse bendes en hiermee eindigde ook de Calvanistische overheersing.
Pieter Pieterszoon Heyn (of Piet Hein), geboren op 27 november 1577 geboren in de Kerkstraat of Kerkhofsteeg te te Delftshaven tegenwoordig Piet Heynstraat. Piet Heyn werd op jonge leeftijd al gevangen genomen door de Spanjaarden, en diende vier jaar als galeislaaf . Na zijn vrijlating werkte hij als schipper op de koopvaardij. Weer werd hij gevangen genomen door de Spanjaarden. Na de slag bij Nieuwpoort (1600) werd hij samen met andere gevangenen vrijgelaten en begint aan zijn carriere. In 1623 treed hij in dienst van de West Indische Compagnie. In 1624 veroverde hij San Salvador. Hij versloeg de Spaanse Vloot in de Allerheilige Baai in 1626. Op 6 en 7 september 1628 won hij de Zilvervloot in de baai van Matanzas bij Cuba, het zilver kwam uit de mijnen van Peru. Op 16 juni 1629 sneuvelde hij tegen de Duinkerker Kapers en werd begraven in de Oude Kerk in Delft

1579: De Unie van Atrecht en Utrecht, de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden / Johan (de Oude) van Nassau-Dillenburg trouwt;
Op 6 januari 1579 richtten de Waalse gewesten Artesië (Artois), Henegouwen, Namen, Luxemburg en Limburg de “Unie van Atrecht” op. In het begin van de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648) wilden deze gewesten een verzoening met Filips II, dit vooral om het behoud van het katholieke geloof te behouden. De gewesten verklaarden zich bereid het Spaanse gezag te erkennen binnen enkele maanden. Dit was is het begin van de scheiding tussen de Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden.

Op 23 januarie 1579 sloten zeven opstandige Noord-Nederlandse gewesten een verbond de “Unie van Utrecht” tegen hun Spaanse overheersers. Deze Unie kan worden beschouwd als het begin van de Republiek der Nederlanden.
De ondertekening vond plaats onder leiding van Jan van Nassau, Stadhouder van Gelderland, in de middeleeuwse kapittelzaal naast de Domkerk. 
Het bondverdrag was tussen Holland, Gelre, Zeeland, Utrecht en de Ommelanden. Later kwamen daar Friesland, Overijssel, Drente, Groningen en enkele steden in het zuiden bij (Brugge, Breda, Antwerpen, Venlo). Het verdrag bleef tot 1795 de grondslag van de staatsregeling de Republiek Verenigde Nederlanden.
De “Unie van Utrecht” kwam tot stand door Johan van Nassau, stadhouder van Gelre en was een reactie op de “Unie van Atrecht”. Bij het opstellen van de Unie, door de landsadvocaat Floris Thin in overleg met Prins Willem van Oranje-Nassau, was een van de uitgangspunten godsdienstvrede. Door Johan van Nassau en de Calvenisten werd dit uitgangspunt verworpen. Dit was de reden dat Prins Willem van Oranje-Nassau en de stadhouders van Friesland, Overijssel, Drente, Groningen eerst niet tekenden.
De ondergetekenden van de Unie van Utrecht verklaarden zich solidair in de strijd tegen koning Filips II en verklaarden dat geen van hen: een afzonderlijke vrede, bondgenootschap met hem of een andere mogenheid zou aangaan. In Holland en Zeeland mocht de gereformeerde godsdienst worden uitgeoefend en de andere gewesten waren vrij of ze zich aan de godsdienstvrede wilde houden als maar niemand vervolgt werd om zijn geloof.

Stadhouders waren geen regerende Vorsten. Zij stonden in dienst van de Verenigde Nederlanden en provincies van de Republiek. Zij waren belast met militaire zaken en daarom ook met het buitelands beleid van de Republiek

Na de dood van zijn eerste vrouw in 1579 trouwde Johann (de Oude) van Nassau-Dillenburg (1536-1606) in 1580 met Cunegonda Jacoba van Pfalz-Simmern geboren op 9 october 1556 te Simmern en gestorven op 26 januari 1586 te Dillenburg. Dochter van Friedrich III van Pfalz-Simmern en Maria von Brandenburg.

1580: Een prijs op het hoofd van Prins Willem van Oranje-Nassau, zijn moeder sterft
Koning Filips II (1527-1598) zet een prijs van 25.000 gouden schilden op het hoofd Prins Willem van Oranje-Nassau (1533-1584). Wie hem om het leven bracht kon ook nog rekenen op verheffing in de Adelstand. De banvonnis van de Prins werd uitgegeven in 4 talen zodat deze voldoende verspreid werd.
Prins Willem van Oranje-Nassau (1533-1584) zegt in een velle verklaring de trouw in de Spaanse Koning Filips II op. De moeder van de Prins, Juliana van Stolberg-Wenigerode(1506-1580) sterft op 28-06-1580 op 76 jarige leeftijd en liet 123 kleinkinderen achter.

1581;
Het “Plakkaat van Verlatinge”,
een gevolg van de Unie van Utrecht, werd door de Staten-Generaal uitgevaardigd. Het waren punten waarin de Spaanse Koning Filips II (1527-1598) het verdrag met zijn onderdanen geschonden had. De Spaanse Koning Filips II werd nu niet meer als landsheer erkend.
“Daarom maken wij bekend dat wij, door de uiterste nood gedwongen, na onderling overleg en met algemene stemmen de koning van Spanje vervallen verklaren van zijn heerschappij, jurisdictie en erfelijke aanspraken op deze landen”.
De naam Blokzijl,
ofwel versterkte sluis, is ontstaan doordat in 1581 Diederik van Sonoy (1572-1597), Geuze leider en rechterhand van Prins Willem van Oranje-Nassau (1533-1584), een fort liet bouwen bij een sluis in het kanaal van de Steenwijker Aa naar de Zuiderzee.

1582: Een aanslag op Prins Willem van Oranje-Nassau, zijn vrouw sterft
Op 18-03-1582 is er te Antwerpen een aanslag op Prins Willem van Oranje-Nassau (1533-1584) geweest, hij raakt hier bij gewond en zijn vrouw, Charlotte de Bourbon-Montpensier (1546-1582), verzorgt hem intensief en met liefde.
Kort daarna sterft ze op 05-05-1582 te Antwerpen.

1583: Willem van Oranje-Nassau trouwt 
Op 12-04-1583 trouwt Prins Willem van Oranje-Nassau (1533-1584) met Louise de Coligny (1555-1620), weduwe van Charles de Téligny.Uit dit huwelijk:
Frederik Hendrik van Oranje-Nassau, (1584-1647.)
Door met Louise de Coligny (1555-1620) te trouwen hoopt Willem de Fransen voor zich te winnen.

1584: Willem van Oranje-Nassau wordt vermoord 
Op dinsdag 10-07-1584 wordt “Vader des Vaderlands” Prins Willem van Oranje Nassau (1533-1584) in den Prinsenhof te Delft doodgeschoten door Balthasar Gerards.
Balthasar Gerards was een groot bewonderaar van Koning Filips II (1527-1598) en Katholiek geboren in geboren in het Franse Vuillafans. Balthasar studeerde aan de universiteit in het naburige provinciestadje Dole.
Koning Filips II (1527-1598) zette een prijs van vijfentwintigduizend kronen op het hoofd van de Prins Willem van Oranje-Nassau die de ” pest van de gehele Christelijkheid en vijand van het menselijk geslacht ” werd genoemd.
Op 03-08-1584 werd de Prins van Oranje-Nassau begraven.
Zijn zoon Prins Maurits (1567-1625)van Oranje-Nassau volgde hem op als Stadhouder en Legeraanvoerder.
1584: Filips Willem (1554-1618) van Prins van Oranje-Nassau
Filips Willem van Oranje-Nassau verbleef in Spanje als gijzelaar sinds 1568 toen Willem van Oranje-Nassau in opstand kwam tegen de Spanjaarden. Hij werd pas vrijgelaten in 1596.
1584: Frederik Hendrik (1584-1647) van Oranje-Nassau
Hij was de enige zoon uit het huwelijk van Willem van Oranje-Nassau (1533-1584) en Louise de Coligny, zijn laatste echtgenote. Op aandringen van zijn halfbroer Maurits, die zich bewust was van het voortbestaan van de Oranje-Nassau dynastie, huwde hij op 4 april 1625 met de hofdame Amalia van Solms (1602-1675). Frederik Hendrik van Oranje-Nassau, de “Stedendwinger”, leefde als een vorst en liet verscheidene paleizen bouwen. In zijn opdracht liet hij paleis Noordeinde, het Huis Honselaarsdijk, de Nieuwburch, Huis ten Bosch bouwen. In 1612 kocht hij alle Westlandse bezittingen van Karel van Aremberg, Heer van Terschelling, voor de som van 360.000 gulden.
Toen Prins Maurits (1567-1625) overleed werd hij opgevolgd door zijn halfbroer Prins Frederik Hendrik (1584-1647).
Prins Frederik Hendrik heroverd, op de Spanjaarden onder andere ‘s Hertogenbosch, Breda, Sas van Gent,Venlo, Roermond, Maastricht, en Rijnberk.

Paulus (Pauwels) Buys (1531-1594), Hoofd van de Raad van State, verlaat na de dood van de Prins, de Raad van State.

1585: Antwerpen valt, Prins Maurits van Nassau wordt Stadhouder
Antwerpen valt onder leiding van de Hertog van Parma (Alexander Farnese) weer in Spaanse handen, de scheiding tussen noord en zuid is een feit. De 17 provincies vielen in 2 delen uiteen.
Maurits van Oranje-Nassau (1567-1625) bereikt de leeftijd van 18 jaar en wordt door de Oranje aanhanger en Raadspensionaris van Holland, Johan van Oldenbarnevelt, tot Stadhouder van Holland en Zeeland en Admiraal van de vloot had benoemd. De Staten generaal hadden de Graaf van Leicester, Robert Dudley verkozen tot Landsheer, nadatKoning Hendrik III van Frankrijk en Queen Elisabeth van Engeland het Stadhoudersschap hadden geweigerd. De Graaf van Leicester was door Queen Elisabeth van England gestuurd met 6000 soldaten om de Staten-Generaal te dienen van advies, Leicester koos dus een andere weg.

1585: De geboorte van Adriaan Pauw (1585-1653)
Adriaan Pauw werd in Amsterdam geboren uit een (rijke) familie van kooplieden en regenten. Op zijn 15e ging hij naar de Landsacademie in Leiden om rechten te studeren. In 1605 trouwde hij en kreeg een zoontje, echter een jaar naar zijn huwelijk stierf ze. In 1610 promoveerde hij tot Doctor Juris en trouwde met Anna van Ruytenburgh. In 1611 werd hij benoemd tot Pensionaris van Amsterdam en bleef dat tot 1627. Adriaan Pauw had ondertussen een flink vermogen opgebouwd en kocht in 1620 de Heerlijkheid Heemstede en noemde zichzelf “Heer van Heemstede”.
In 1631, toen hij in ‘s Gravenhage woonde, benoemd tot Raadspensionaris van de Staten van Holland. Hij ligt overhoop met Prins Frederik Hendrik (1584-1647), die een verbond wil sluiten met Frankrijk en dat terwijl Adriaan Pauw, Holland en Amsterdam zagen liever dat Nederland een verbond met de Spanjaarden aanging. Prins Frederik Hendrik (1584-1647), stuurde Adriaan Pauw naar Frankrijk om een verbond tegen de Spanjaarden te sluiten, vreemd genoeg accepteerde Adriaan Pauw deze opdracht, slaagde en nam in 1636 ontslag als Raadspensionaris.
In 1646 tot 1648 zat hij als afgevaardigde voor Holland in het congres van Munster om een verdrag met de Spanjaarden te sluiten. Op 30-01-1648 wordt dan eindelijk de Vrede van Munster getekend door 5 van de 7 gewesten.
In 1651 wordt hij als opvolger van Jacob Cats weer tot Raadspensionaris ondanks een hoop weerstand. In 1652 als de Zee-oorlog met Engeland in aantocht is reist hij naar Engeland in de hoop oorlog te voorkomen. In februari 1653 sterft hij.

In Franeker wordt in 1585 de hogeschool in gebruik genomen.

1586:
Graaf van Leicester en Landsheer, Robert Dudley, vertrekt eind 1586 en draagt het gezag over aan de Raad van State, zijn troepen blijven met instructies achter. De troepen staan niet onder bevel van de Staten-Generaal maar mag zich niet bewegen zonder orders van de Graaf van Leicester. Hij is nog maar net vertrokken en de officier York levert Zutphen, en de officier Stanley levert Deventer uit aan de Spanjaarden in Januarie van het jaar 1587.
Paulus (Pauwels) Buys (1531-1594), die fungeerde als adviseur van Graaf van Leicester, werd na een ruzie door Graaf van Leicester een half jaar gevangen gezet. Paulus (Pauwels) Buys (1531-1594) wordt vrijgelaten, dit door inspanning van diverse Hollandse steden en Koningin Elisabeth van Engeland ende de stevige som van 25.000 gulden.
Johan VI (de Oudere), Graaf van Nassau-Dietz (1536-1606), Katzenelnbogen en Dietz, Siegen Hademar, Beilstein, Stadhouder van Gelderland.
Nog geen 4 maanden na de dood van Johan van Nassau-Dillenburg’s (1536-1606) tweede vrouw Cunegonda Jacoba van Pfalz-Simmern (1556-1586) trouwde Johan van Nassau-Dillenburg voor de derde keer op 14 juni 1586 te Berleburg met Johanetta van Sayn-Wittgenstein, geboren op 15 februari 1561, overleden op 13 april 1622 te Dillenburg, dochter van Ludwig van Sayn-Homburg en Anna van Solms-Braunfels.

1587;
Graaf Leicester keert terug met de geheime missie van Queen Elisabeth om de Nederlanden tot vredes onderhandelingen met Spanje te laten deelnemen, dit in ruil voor zijn oude positie in Engeland. Hij wist dat de Spanjaarden en de Portugezen een grote Armada aan het bouwen was en dat de onderhandelingen een wassen neus was, hij was hierzelf geen voorstander van maar kon niet beletten dat de Hertog van Parma de stad Sluis innam.
Toen Johan van Oldenbarnevelt lucht kreeg van de plannen van Elisabeth en Leicester had hij de voorstellen van Leicester in druk verspreid waardoor de aanhang in de gewesten afslonk. Graaf Leicester wou Prins Maurits van Oranje-Nassau (1567-1625) en Johan van Oldenbarnevelt in Amsterdam laten oppakken In Leiden werden 2 officieren en een professor op gepakt en als voorbeeld onthoofd op het schavot. Een van de officieren was Maulde hij had een belangrijke rol gespeeld bij de verdediging van de stad Sluis en was een gewaardeerd medewerker van de Oranjes, het ging Maurits dan ook zeer aan het hart toen deze officier terechgesteld was. Uiteindelijk keert Graaf Leicester terug naar England.


Geboorte Joost van den Vondel:
Joost van den Vondel (1587-1679), Nederlands dichter, lid van de rederijkerskamer “Het Wit Lavendel”, schreef het drama “Het Pascha” in 1602. Omstreeks 1625 nam hij deel aan de strijd tussen de Arminianen en Gomaristen. De strijd, als Arminiaan, inspireerde hem tot vele
hekelverzen; Geusevesper, Roskam, Een otter in het bolwerck.
Arminianen: Jacob Hermanszoon Arminius (1560-1609), Godgeleerde en hoogleraar te Leiden. Hij verwierp de strenge uitverkiezingsleer van de Calvanisten, de CalvanistGomarus was zijn tegenstander.De ruzie werdt in de Dordtse Synode in 1618-1619 bijgelegd.
In 1630 leerde hij Grieks en kwam onder de invloed van de Griekse treurspeldichters. In 1641 bekeerde hij van de doopsgezinde kerk naar de katholieke kerk. Van 1658-1668 was hij werkzaam bij de Bank van Lening. Zijn bekenste tragedies zijn o.a. Gijsbreght van Aemstel in 1637,
Lucifer in 1654, Jephta in 1659, Adam in ballingschap in 1664.


Jan Porcellis (ca. 1587-1632)
Jan Porcellis was een Hollands zeeschilder, een belangrijk kunstschilder, wiens koloriet, waarin zilvergrijze en bruine tinten overwegen, van betekenis is geweest van het Hollands zeestuk. 
1588: Johan van Oldenbarnevelt
De voormalige Landsheren Hertog d’Anjou en Graaf van Leicester bleken niet echt een succes dus besluit de Zeven Verenigde Nederlanden zonder vorst de Republiek en hun verbond voort te zetten.
Johan van Oldenbarnevelt, de raadpensionaris de hoogste ambtenaar van de Staten van Holland ontpopt zich als een sterk politiek leider.
Prins Maurits van Oranje-Nassau (1567-1625) blijkt een strategisch leider.
Filips II (1527-1598) bouwt aan een vloot die de opstandige Nederlanden en Engeland een lesje moeten leren, dit pakt helaas anders uit voor Koning Filips II (1527-1598).

1589;
Engelse muiters houden in april de stad Geertruidenberg bezet, zij leveren deze over aan de Hertog van Parma (Alexander Farnese).Zij worden de Berghverkopers genoemd.

1590;
Nu de Parma de Nederlanden verlaten had, richting Duinkerken, zag Prins Maurits (1567-1625) en Willem Lodewijk van Oranje-Nassau (1560-1620) hun kans schoon. Graaf Willem Lodewijk van Oranje-Nassau (1560-1620) vertrok vanuit Leeuwarden naar Den Haag om De Staten-Generaal te overtuigen dat ze in de aanval moesten gaan. In Maart begon de reeks aanvallen het eerst werd Breda veroverd op verassende wijze heroverd. Door zich met 70 soldaten, olv. Kapitein De Heraugiere, zich op het turfschip van schipperAdriaan van Bergen te verstoppen en zo Breda binnen trokken. De Poort van Breda werd geopend en de troepen van Prins Maurits (1567-1625)vielen de stad binnen. Hierna volgden Hemert, Hedel, Steenbergen en de schans Ter Heide, Zutphen en Deventer, Hulst en Nijmegen.
Dit is het begin van een sterke economische groei die voortduurd tot 1670.

1591; Willem Usselinx
De jonge Antwerpenaar Willem Usselinx, zoon van een familie actief in de specerijenhandel, hij werd gestuurd naar Spanje, Portugal et de Azoren eilanden om zijn opleiding te vervolmaken. Na zijn terugkomst uit de Azoren in 1591, Usselinx besliste Antwerpen te verlaten voor Holland. Wetende dat Spanje zijn rijkdom uit zijn Amerikaanse koloniën haalde, hij zou niet rusten voordat hij de Hollanders kon overtuigen koloniën in het Nieuwe Wereld te stichten, teneinde de Spanjaarden daar te bestrijden. Bijna dertig jaar van vasthoudendheid en inspanningen waren nodig vanwege Willem Usselinx voordat in 1621, de West-Indische Compagnie eindelijk gesticht werd. De Nieu Nederlandt werd in 1624 door haar gecharterd, de eerste kolisten vestigen zich in de buurt van het huidige New York.
Paulus (Pauwels) Buys (1531-1594), wordt afgezet als curator van de Universiteit in Leiden, dit uit ontevredenheid.

1592;
De zieke Prins en Hertog de Parma sterft te Atrecht, zijn opvolger was Ernst van Oostenrijk die tot zijn overlijden in 1595 weinig kon doen.
1592;
Landvoogd Ernst van Oostenrijk overlijdt en Koning Filips II (1527-1598) benoemd Graaf de Fuentes tot Landvoogd. Hij krijgt de opdracht de opstandige Staten en Stadhouders tot staan te brengen.

1593;
Van de periode maart tot en met juni verovert Prins Maurits van Oranje-Nassau Geertruidenberg op verzoek van Zeeland. De Staten van Friesland is het hier niet zo mee eens, die hadden liever gezien dat Groningen verovert wordt, Zij verbieden dan ook dat zijn verwant Willem-Lodewijk hem met troepen te helpen.

1594;
Groningen sluit zich aan bij de 6 gewesten en erkent Willem Lodewijk van Oranje-Nassau (1560-1620) als hun Stadhouder. Prins Maurits van Oranje Nassau (1567-1625) enGraaf Willem Lodewijk van Oranje-Nassau stonden aan het hoofd van de milities. Johan van Oldenbarnevelt wist financieel orde op zaken te stellen en was in wezen een soort Minister van Binnen- en Buitenlandse zaken.
Paulus (Pauwels) Buys (1531-1594), voormalig Raadpensionaris van de Raad van State en Pensionaris van Leiden, Curator van de Universiteit van Leiden overlijdt.

1595;
De standaardisatie van aslengten voor wagens werd ingevoerd. Hiervoor kon het zijn dat provincies verschillende aslengtes hanteerden zodat er van wagen gewisseld moest worden aan de provinciegrens.
De eerste expeditie naar Oost-Indië vaart met 269 man uit Texel. Kooplieden uit Amsterdam hadden voor 290.000 gulden een kleine handelsvloot laten bouwen. deze bestond uit de schepen; Mauritius, de Amsterdam, Hollandia, en het kleine jacht Duyfken. Opperschipper Jan Molenaar had de leiding op zee, Cornelis de Houtman ging over de handel en Pieter Dirkz. Keyser was de navigator. Ze kwamen met 190 man en 1 schip minder terug, de lading dekte de kosten bij lange niet. Toch ging men verder met deze ondernemingen en leidde dit olv. van Oldenbarnevelt tot de oprichting van de V.O.C. Concurerende bedrijven uit Amsterdam, Enkhuizen, Deft, Rotterdam, Hoorn en Middelburg deden hier aan mee. In elk van de steden werd een “Kamer” van de V.O.C. gesticht. De 76 bewindshebbers kozen 17 Heren uit die het dagelijkse bestuur vormden. Alle Kamers namen deel in de kosten en in de winsten.

1596: Prins Filips Willem van Oranje-Nassau (1554-1618) keert terug./ De overwintering op Nova Zembla
Prins Filips Willem van Oranje-Nassau (1554-1618) keert terug na zijn gijzeling in Spanje en werdt Lid van de Raad van Staten.
Op zoek naar een nieuwe route naar de Oost komen Willem Barentszoon en Jacob van Heemskerk en hun bemanning vast te zitten op koude Nova Zembla en beleven hier een barre overwintering (1597-1598).

De geboorte van Jan Josephszoon van Goyen, (1596-1656), een Leids landsschapschilder.

1597;
Prins Maurits van Oranje-Nassau (1567-1625) bevecht de Spanjaarden bij Turnhout in een (zeldzaam) open veldslag. Prins Maurits leger was voorzien van nieuwe wapens, de ruiters hadden geen lansen meer maar sabels en karabijnen. Dit leverde hem een grote overwinning op, 2350 Spanjaarden werden gedood en zeker 300 Spanjaarden werden gevangen genomen, Prins Maurits (1567-1625) had slechts 7 doden te betreuren. Nu het zuiden bevrijd was ging hij naar het oosten en bevrijde Rijnbeek, Grol, Bredevoort, Meurs, Enschede, Ootmarsum, Oldenzaal en Lingen.
Koning Filips II (1527-1598) probeerde zich nog met de Lage Landen te verzoenen, hij gaf schepen terug en liet zo’n 6 duizend gevangen zeelieden vrij. Kort voor zijn dood stond hij de Nederlanden af aan zijn dochter Isabella en haar echtgenoot Albertus van Oostenrijk, die al landvoogd was van de Zuidelijke Spaanse Nederlanden. Toen Isabella en Albertus van Oostenrijk in Brussel werden ingehuldigd stonden er zeven zetels klaar voor de Zeven Gewesten uit het Noorden. De Zeven Noordelijke Gewesten was beloofd dat ze in hun huidige vorm mochten blijven bestaan maar moesten dan wel het centrale gezag van Brussel erkennen. De zeven zetels bleven leeg, de scheiding tussen Noord en Zuid was een feit.
In het gevolg van Isabella en Albertus van Oostenrijk was ook Prins Filips Willem van Oranje-Nassau (1554-1618), die 30 jaar “gegijzeld” was in Spanje. De oudste zoon van Oranje wilde net als zijn vader Willem van Oranje-Nassau (1533-1584) iets wou doen voor de Lage Landen alhoewel zijn uitgangspunt een beetje anders was. Hij schreef een brief aan de Staten van Holland dat hij terug naar ‘s Gravenhage wou keren en dit met zijn broer Prins Maurits (1567-1625) wenste bespreken.
De Staten waren bang voor verdeling en antwoorde dat ze hem niet wenselijk achtten. Er werd hem tienduizend gulden gestuurd als opbrengst van zijn vaders goederen. Zonder zijn broer gezien te hebben vertrekt hij naar zijn Prinsendom Orange waar hij in 1618 stierf.
Constantijn Huijgens (1597-1687), dichter, schrijver, componist en politicus 
Constantijn Huijgens overlijdt op 28-03-1687.

1598: Het Edict van Nantes/ Koning Filips II van Spanje sterft/ 
Om de geloofsoorlogen tussen Katholieken en Protestanten te beeindigen wordt in Frankrijk het Edict van Nantes uitgevaardigd.
Koning Filips II (1527-1598) van Spanje sterft na een lange ziekteperiode van , hij werd opgevold door zijn zoon Filips III.

Kapitein Pieter Nuyts (1598-1655) wordt geboren in Middelburg. Hij ondekt met zijn schip ‘Het Gulden Zeepaerd’ de Australische Zuidkust en gaat op 26-01-1627 aan wal vlakbij Streaky Bay. Er wordt beweerd dat Nuyts niet de kapitein was van Het Gulden Zeepaerd was, hij zou ambassadeur te Japan geweest zijn en daarna Gouveneur van Formosa.
Maerten Harpertszoon Tromp (1598-1653):
Maerten Harpertszoon Tromp, werd op 23 april 1598 te Brielle geboren. Op 9 jarige leeftijd maakte hij de Slag bij Gibraltar (1607) mee op het schip van zijn vader. Later werd het schip geentered door Barbarijnse zeerovers waarbij zijn vader om het leven komt, Maarten werd hierbij gevangen genomen. Hij bracht zo’n 2 jaar door in de gevangenschap maar wist uiteindelijk te ontsnappen en terug te keren naar de Republiek. Hij ging werken bij een timmermanswerkplaats maar het duurde niet lang of hij keerde terug naar zee waar hij voornamelijk zeerovers bestreed. In 1622 had hij zich opgewerkt naar Luitenant. In 1624 wordt hij uiteindelijk benoemd tot Kapitein. In 1629 (april) werd hij door Piet Heijn bevorderd tot Vlagge-Kapitein. Van 1630 tot 1634 was hij eskaderscommandant van de blokkadevloot voor Duinkerken. In 1634 nam Tromp (1598-1653) uit onvrede ontslag maar keerde terug in 1634 om Admiraal van Dorp op te volgen. Op 18 februari 1639 versloeg Maerten Harpertszoon Tromp (1598-1653) de Duinkerker Kapers. Op 3 Maart 1652 kreeg Tromp (1598-1653) van de Staten-Generaal het bevel over een vloot van 50 schepen. Op 29 mei 1652 ontmoette Tromp (1598-1653), bij Dover, de vloot van Admiraal Robert Blake (1598-1657) die van Tromp (1598-1653) eiste dat hij zijn (Prinsen) vlag zou strijken (volgens afspraak), dit weigerde Tromp (1598-1653) en Blake opende het vuur. De Staten-Generaal was hier niet over te spreken, de Prinsenvlag hijsen ? Het was immers het Stadhouderloze tijdperk. De spanningen tussen Engeland en de Republiek liepen hoog op en komt het tot een oorlog. Op december 1652 valt Tromp de vloot van Admiraal Blake aan en verslaat hem. Op 10 Augustus is het “weer” raak, Admiraal Tromp (1598-1653) met zijn schip “de Brederode” voer met zijn vloot naar de Engelsen die zich ter hoogte van Scheveningen en Ter Heide lagen.
Tromp (1598-1653) opende de aanval op de Engelse maar verloor in de tweede aanval het leven. Hij werd door een musketkogel dodelijk getroffen. Hij kreeg een staatsbegrafenis en een praalgraf op kosten van de Staat en werd begraven in de Oude kerk te Delft. Doch de slag met de Engelsen verloren werd, was er ernorme schade toegebracht aan de Engelse vloot. De zwaar gehavende Engelse vloot moest terugkeren naar hun vaderland en zo werd het doel bereikt; de Engelse blokkade eindigde na 8 weken.

1599: Anna Johanna van Nassau-Siegen
Jan (Johan) Wolfert van Brederode (1599-1655), Heer van Vianen, Ameide, Noordeloos en Kloetinge. Hij trouwde met Anna Johanna van Nassau-Siegen dochter van Graaf Jan VII van Nassau-Siegen. Jan Wolfert van Brederode (1599-1655) trouwde voor een tweede keer met Louise Christina van Solms-Braunfels de zuster van Amalia van Solms, de vrouw van stadhouder Prins Frederik Hendrik. In 1629 was Jan Wolfert van Brederode bevelhebber van Utrecht. In 1641 was hij hoofd van het gezantschap naar Engeland omPrinses Mary Stuart, dochter van de Engelse Koning Karel I, ten huwelijk te vragen voor stadhouder Prins Willem II. In 1642 wordt Jan bevorderd tot veldmaarschalk. 

Bronvermelding:
Het Huis van Oranje-Nassau en de Nederlandse geschiedenis: http://members.home.nl/pushkar/
Reinildis van Ditzhuyzen – Oranje-Nassau.
Een biografisch woordenboek. Haarlem [Becht] 1992, 1998, 2003
ISBN 9023011244, uitgever: Gottmer/H.J.W. Becht, aantal paginas: 280.
Reinildis van Ditzhuyzen – Het Huis van Oranje. De Oranjes in een handomdraai. ABC van ons vorstenhuis. Amsterdam [Balans] 2002. (ISBN 90 5018 568 1, NUGI 698)
Dr. H.P.H. Jansen – Geschiedenis van de Lage Landen in jaartallen.
Klaas Jansma & Meindert Schroor – 10.000 jaar geschiedenis der Nederlanden.
Drs. A. F. Wyers – Encyclopedie.
Nassau en Oranje in de Nederlandse geschiedenis.
Marieke E. Spliethoff – Oranje-Nassau van A – Z

Source: picture(s) Wikipedia: file(s) are from the Wikimedia Commons.
Commons is a freely licensed media file repository.